زهر زنبور عسل به عنوان یکی از خاص‌ترین فرآورده‌های زنبور عسل شناخته می‌شود. اگر چه سابقۀ استفاده از زهر زنبور عسل به قرن‌ها پیش و بلکه هزاره‌های گذشته بازمی‌گردد، اما امروزه شرایط متفاوتی برای استفاده از زهر زنبور عسل ایجاد شده است. در گذشته تنها راه استفاده از زهر زنبور عسل، به جان خریدن نیش زنبور عسل بود. این یعنی شما باید خود را در معرض نیش زنبور عسل قرار می‌دادید تا از خواص این مادۀ درمانی بهره‌مند شوید. علاوه بر ترس، درد، مشخص نبودن دوز زهر و سخت بودن تعیین جای نیش، زنبور هم پس از نیش زدن به دلیل از دست دادن عضو بدن خود، جانش را از دست می‌داد. این در حالی است که امروزه بسیاری از این مشکلات به خوبی رفع شده است.

امروزه روش‌های متنوعی برای استحصال زهر زنبور عسل تعیین شده است. با استفاده از این روش‌ها، ابتدا زهرگیری انجام می‌شود و آن‌گاه زهر استحصال‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته هنوز هم در بسیاری از نقاط دنیا از نیش زنبور عسل به صورت مستقیم هم استفاده می‌شود. با این حال، به نظر می‌رسد به دلیل آسان بودن سایر استفاده‌ها از زهر استحصال‌شده، روش زنبوردرمانی با نیش زنبور به مرور زمان کم‌رنگ‌تر شود.

ویژگی مهم استفاده از زهر زنبور عسل در دوران کنونی، روش‌های مختلف مصرف این ماده است. زهر زنبور عسل امروزه به روش‌های مختلفی فرآوری شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از تزریق زهر زنبور عسل گرفته تا مصرف خوراکی آن! این مسأله باعث شده است تا انتخاب از بین روش‌های مختلف مصرف، بعضاً سخت باشد. با این حال، می‌توان با در نظر گرفتن برخی پارامترها، بهترین روش مصرف زهر زنبور عسل را به خوبی انتخاب کرد. در این یادداشت که از پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران نقل شده، به صورت خلاصه تلاش شده است به برخی نکات که می‌توانند برای انتخاب روش زهردرمانی با زهر زنبور عسل کمک‌کننده باشند، اشاره شود.


چه پارامترهایی در انتخاب روش مصرف زهر زنبور عسل موثر است؟

اکثر پزشکانی که از زنبوردرمانی با زهر زنبور عسل استفاده می‌کنند، اعتقاد دارند این روش درمانی می‌تواند برای بیماری‌های مختلف به صورت متفاوت انجام شود. به عنوان مثال، برای بیماری‌های پوستی مانند انواع اگزما، کرم حاوی زهر زنبور عسل گزینه‌ای عالی برای درمان است. این در حالی است که احتمالاً مصرف خوراکی زهر زنبور عسل در دوز بسیار کم، نمی‌تواند برای درمان این بیماری‌ها موثر باشد.

علاوه بر نوع بیماری، خود فرد نیز اهمیت دارد. اگر از زنبور می‌ترسید، قطعاً نمی‌توانید از زهردرمانی با نیش زنبور استفاده کنید! هم‌چنین ممکن است برخی حساسیت‌های پوستی مانع از مصرف موضعی زهر یا محصولات حاوی زهر زنبور عسل شود. در نتیجه باید با توجه به شرایطی که دارید، روش مناسب مصرف زهر زنبور عسل را پیدا کرده و مورد استفاده قرار دهید.

تجویز پزشک نیز عامل مهمی است که نباید نادیده گرفته شود. به طور کلی توصیه می‌شود به هیچ وجه بدون تجویز پزشک از زهر زنبور عسل استفاده نکنید. باید توجه داشت که این پزشک یا کاردان طب سنتی است که در درجۀ اول تشخیص می‌دهد زهر زنبور عسل برای درمان بیماری شما موثر است یا خیر، و آن‌گاه روش مناسب را برایتان انتخاب می‌کند. در نتیجه تا جای ممکن سعی کنید به سراغ پزشک معتمد بروید تا اطمینان یابید که روش پیشنهادی او برای مصرف زهر زنبور عسل، بهترین روش موجود برای شما خواهد بود.


پرکاربردترین روش مصرف زهر زنبور عسل

اگر چه برای انتخاب بهترین روش مصرف زهر زنبور عسل باید پارامترهای بیان‌شده در بالا را مورد بررسی قرار دهید، اما شاید بد نباشد با پرکاربردترین روش مصرف زهر زنبور عسل هم آشنا شوید. در حال حاضر زهردرمانی با زهر زنبور در دنیا بیشتر به روش تزریقی انجام می‌شود. اگر چه این روش خود مشکلات زیادی دارد، اما توصیۀ اکثر پزشکان این است که زهر را با شبیه‌سازی نیش زدن زنبور وارد بدن کنید.

خوشبختانه برای تزریق زهر زنبور عسل نیز روش‌های مختلفی در نظر گرفته شده تا افراد با شرایط مختلف، بتوانند از آن استفاده کنند. زهردمانی به روش تزریقی به کمک الکتروفروز یکی از این روش‌هاست که خوشبختانه در ایران نیز قابلیت اجرایی دارد. روش‌های دیگر مصرف زهر زنبور عسل اگر چه کاربرد دارند، اما برای درمان برخی بیماری‌ها مانند درمان ایدز، درمان آرتروز، درمان درد پریود و ... تنها روش تزریقی است که پاسخ‌گوی نیاز بیماران خواهد بود. بنابراین باید تلاش شود به دستور پزشک بدون چون‌وچرا و ترس از آن عمل شود.

 

جمع‌بندی

زهردرمانی یکی از روش‌های درمانی مکمل است که به صورت‌های مختلف انجام می‌شود. با توجه به برخی پارامترها، پزشک معالج تصمیم می‌گیرد تا از یک یا چند روش برای درمان با زهر زنبور استفاده کند. با این حال، یکی از روش‌های رایج برای درمان بیماری‌های مزمن، استفاده از روش تزریقی زهر زنبور است. این روش به دلیل شباهتی که با زهردرمانی با نیش زنبور دارد، اثرات بیشتری بر روی از میان برداشتن مشکلات موجود در بدن می‌گذارد. به ویژه برای درمان سرطان، ایدز و بیماری‌هایی از این قبیل، عمدتاً از این روش استفاده می‌شود.

پی‌نوشت: این یادداشت از پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران نقل و به وسیلۀ مدیریت وب‌سایت هورامان‌هانی، تلخیص و ویرایش شده است.