با وجود آن‌که دغدغۀ اصلی خریداران عسل، طبیعی بودن آن است، کیفیت عسل طبیعی نیز شاخص پراهمیتی در ارزیابی آن به شمار می‌رود. به زبان ساده آن‌که، صرفاً طبیعی بودن عسل کافی نیست، بلکه کیفیت آن نیز ـ که تنها از طریق آزمایشِ پارامترهای متعددی چون فعالیت دیاستازی، پرولین، پی‌هاش، رطوبت، گلوکز، فروکتوز، ساکارز، هیدروکسی متیل فورفورال، قندهای احیاکننده و از این قبیل موارد سنجیده می‌شود ـ مهم و در نتیجه شایان توجه است. مسأله‌ای که استارتاپ دانشجویی هورامان‌هانی به عنوان رویکرد اصلی خود در نظر گرفته و در تلاش است تا با توجه به ظرفیت‌های قابل توجه مراتع و کوهستان‌های هورامان و کردستان، عسل طبیعی و باکیفیت این مناطق را طی فرآیندی نوین در بازاریابی و حذف واسطه‌ها، با برند معتبر و قیمت تمام‌شدۀ ارزان‌تر به دست مشتریان برساند.
کیفیت عسل طبیعی هورامان با توجه به تنوع گستردۀ گیاهی کوهستان‌های آن، در نزد کارشناسان امر، مسأله‌ای پذیرفته‌شده است. در این کوهستان‌ها گونه‌های دیگری از انواع زنبورها نیز وجود دارند که بعضاً نوع خاصی از عسل هم تولید می‌کنند. این نوع خاص از عسل که به نظر می‌رسد تاکنون دربارۀ آن پژوهش‌های علمی قابل توجهی صورت نگرفته باشد، اخیراً مورد توجه برخی از مشتریان واقع شده و بعضاً با قیمت‌های خیره‌کنندۀ هر کیلوگرم چند میلیون تومان نیز به فروش می‌رسد!
این عسل البته قبلاً نیز مورد توجه بوده است، تا جایی که علی‌اکبر وقایع‌نگار کردستانی (درگذشتۀ ١٣١٧ هجری) در کتاب ارزشمند خود به نام حدیقۀ ناصریه، از آن به عنوان محصولی کمیاب و متفاوت یاد کرده است. او زمانی که دربارۀ پاوه به عنوان یکی از «قراء معتبر بلوک جوانرود» در آن دوره صحبت می‌کند، چنین گزارش می‌دهد: «از چیزهایی که منحصر به همین محل و [به علاوه] محل سردشت مکری است، «عسل شاه بدرم» می‌باشد. این عسل در ایران به غیر از این دو نقطه، در هیچ جا به دست نمی‌آید. مگس این عسل باریک‌تر و ضعیف‌تر از سایر مگس‌ها [است] و خانگی نمی‌شوند. در بیابان‌های کم‌آبی که زمین سخت و سطبر باشد، جا می‌گیرد و قریب نیم زرع پایین می‌رود. در آن‌جا شان‌های عسل کوچک به قدر کف دست می‌گذارند. این عسل مثل سایر عسل‌ها زننده نیست، به ترنجبین شباهت دارد».
منظور نویسنده از «شاه بردم» گونه‌ای از زنبور است که در زبان کردی هورامی از آن با عنوان «شاپه‌رڎه‌م» یاد می‌شود که احتمالاً در رستۀ Digger Wasp از انواع زنبورها قرار می‌گیرد. گر چه به دلیل غیرپرورشی بودن این گونه زنبورها، انسان هنوز در تولید عسل آن‌ها نقشی ندارد و به این دلیل می‌توان آن را گونه‌ای از عسل وحشی قلمداد کرد، با این حال، به جهت تأکید آموزه‌های آیینی بر گونۀ زنبور عسل و پشتوانۀ یافته‌های علمی از آن، به نظر می‌رسد که محصول تولیدی به وسیلۀ این گونه زنبورها، دارای فوایدی که در طب سنتی و پزشکی نوین بر آن تأکید می‌شود، نباشد. امری که مورد توجه آن بخش از خریدارانی که به ازای دریافت یک کیلوگرم از آن بعضاً چند میلیون تومان نیز پرداخت می‌کنند، واقع نمی‌شود و در عمل، هزینه‌ای را صرف می‌کنند که به دلیل در اختیار نبودن پژوهش‌های علمی دربارۀ کارکرد درمانی این گونه عسل‌ها، می‌توان آن را غیرمنطقی توصیف کرد.
هورامان‌هانی رونق بازار این گونه عسل‌ها را به دلیل کم‌آگاهی جامعه دربارۀ زنبور عسل و کارکردهای درمانی فرآورده‌های آن می‌داند و به این جهت، یکی از اولویت‌های خود را، تولید محتوای آموزشی کاربردی و مفید برای جامعۀ مشتریان خود و نیز تأمین محتوای علمی تخصصی برای زنبورداران می‌داند. به علاوه، هم‌چون یک فعالیت فرهنگی از پژوهش‌هایی که با واکاوی منابع تاریخی به ارزیابی جایگاه عسل و زنبورداری در زندگی مردم مناطق کردنشین به صورت کلی و هورامان به صورت خاص می‌پردازند، حمایت می‌کند.
منبع: وقایع‌نگار کردستانی، علی‌اکبر، حدیقۀ ناصریه در جغرافیا و تاریخ کردستان، به تصحیح محمدرئوف توکلی، چ١، تهران: چاپخانۀ ارژنگ، ١٣٦٤
پی‌نوشت: نام فارسی و دقیق این گونه از زنبورها هنوز بر تیم هورامان‌هانی مشخص نشده است. اگر دوستان در این باره اطلاعی در دست دارند، هورامان‌هانی صمیمانه از آن‌ها می‌خواهد دانسته‌های خود را با خوانندگان عزیز به اشتراک بگذارند.
ثبت دیدگاه دربارۀ یادداشت