بنیاد برکت با همکاری دانشگاه علم و صنعت، روی‌داد «کاک برکت» را به منظور حمایت از ایده‌های اشتغال‌زایی جایگزین و پایدار برای کولبرانِ استان‌های کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی در تاریخ 29 آبان 1399 در تهران برگزار می‌کند. استارتاپ دانشجویی هورامان‌هانی نیز، چکیده‌ای از ایدۀ خود را با عنوان «توسعۀ صنعت زنبورداری، برندسازی و عرضۀ اینترنتی محصولات زنبور عسل» به این روی‌داد ارسال کرده است. در ادامه، متن این چکیده که به وسیلۀ سید سعید حسینی، بنیان‌گذار استارتاپ دانشجویی هورامان‌هانی و دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی در دانشگاه تهران تدوین شده است، در خدمت علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

الف |

در زمینۀ ایجاد اشتغال جایگزین و پایدار برای کولبران، تنها ایده‌ها و طرح‌هایی کارایی و اثربخشی خواهند داشت که با شرایط جغرافیایی، ساختار فرهنگی و نحوۀ زیست مردم در مناطق کردنشین غرب کشور هم‌خوانی داشته باشند. با در نظر گرفتن این پارامترهای تعیین‌کننده و ملاحظۀ سطح توانایی کولبران و ظرفیت‌های مناطق کردنشین، طرح «توسعۀ صنعت زنبورداری، برندسازی و عرضۀ اینترنتی محصولات زنبور عسل» پیشنهاد می‌شود.

ب |

غالب مناطق کردنشین در غرب کشور کوهستانی هستند. بخش عمده‌ای از این کوهستان‌ها دارای ویژگی‌های مناسب برای گسترش صنعت زنبورداری هستند؛ این ویژگی‌ها از جمله شامل آب‌وهوای خنک، منابع آبی کافی، مراتع غنی، پوشش گیاهی مناسب و شهدزا برای زنبور عسل می‌شود. نتیجه آن‌که این مناطق برای توسعۀ زنبورداری بسیار مناسب هستند.

ج |

زنبورداری از جمله مشاغلی است که با سرمایۀ اولیۀ کم‌تر (به نسبت بیشتر مشاغل بومی) راه‌اندازی می‌شود، سوددهی مناسب و نسبتاً زودهنگامی دارد، قابلیت انتخاب به عنوان شغل دوم و نیز یک حرفۀ تمام‌وقت و تخصصی را دارد، یادگیری آن معمولاً نیازمند دوره‌های تخصصی پیچیده‌ای نیست و با گذراندن برخی دوره‌های معمولیِ اداراتی چون جهاد کشاورزی یا حتی به روش خودخوان نیز، می‌توان در آن به دانش و مهارت رسید. نتیجه آن‌که قشر آسیب‌پذیر و کم‌توان کولبر نیز می‌تواند این شغل را انتخاب و راه‌اندازی کند، و در کنار شغل بومی دیگر خود یا به عنوان یک حرفۀ تخصصی، در آن مشغول به فعالیت شود.

د |

بر خلاف تصور اولیۀ عموم جامعه که تنها خروجیِ تولیدی صنعت زنبورداری را عسل می‌دانند، محصولات جانبی دیگری چون ژل رویال، گردۀ گل، بره‌موم و زهر زنبور عسل نیز در این صنعت تولید می‌شوند. این محصولات و فرآورده‌های جانبی بسیار ارزشمند و ارزآور هستند و در صورتی که بسترهای مورد نیاز فراهم باشند، تولید آن‌ها به درآمدزایی بیشتر زنبورداران کمک شایانی می‌کند. علاوه بر بسترهای حمایتی در آموزش مناسب زنبورداران، کارگاه یا واحدهای بسته‌بندی و فرآوری این محصولات نیز، از جمله ضروریات اولیه برای تحقق این مسأله هستند. بنابراین با فراهم آوردن امکانات آموزشی و واحدهای بسته‌بندی مناسب، می‌توان سطح درآمدزایی زنبورداران را با عرضۀ شکیل‌تر محصولات تولیدی آن‌ها، به شکل قابل توجهی افزایش داد.

هـ |

شیوۀ فعلی عرضۀ عسل به بازار غالباً به گونه‌ای است که در نهایت به ضرر زنبورداران تمام می‌شود. این مسأله به دلیل حضور عمدۀ دلالان و تقلب‌کاران است که در نتیجۀ آن، عمدۀ سود بازار عاید دلالان می‌شود. به دلیل فعالیت تقلب‌کاران نیز، اعتماد عمومی جامعه نسبت به محصول ارگانیک و باکیفیت، و نیز تعامل مشتریان با زنبورداران، کاهش یافته است. فراهم آمدن بستری که این دو معضل را حل کند، مطمئناً باعث رونق کار زنبورداران می‌شود. یکی از راه‌های اساسی برای حل این مسأله، برندسازی است؛ به گونه‌ای که عسل طبیعی و محصولات جانبی زنبورداران تجمیع و تحت عنوان برندهای معتبر به بازار عرضه شوند. بنابراین برندسازی تولیدات زنبورداران از جانب یک نهاد اعم از تعاونی، کارخانه یا حتی یک کسب‌وکار نوپای هدفمند، می‌تواند موجب سامان‌دهی و بهبود وضعیت مالی و درآمدزایی زنبورداران شود.

و |

با در نظر گرفتن نکات پیش‌گفته، پیشنهاد می‌شود کسب‌وکاری راه‌اندازی شود که با فراهم کردن بسترهای لازم، ضمن توسعۀ زنبورداری در مناطق کردنشین و حل مشکلات این صنعت، بهره‌وری و اثربخشی آن را افزایش دهد و در فرآیند توسعۀ پایدار این مناطق سهیم باشد. استارتاپ دانشجویی هورامان‌هانی کسب‌وکاری نوپاست که به تازگی فعالیت‌های خود را در این زمینه آغاز کرده است. بنیان‌گذران این استارتاپ با راه‌اندازی وب‌سایتی جامع، در تلاش‌اند محتوای علمی و آموزشی لازم را عمدتاً به صورت رایگان برای زنبورداران فراهم کنند. به این منظور فایل‌های متنی و ویدیویی جذاب، علمی و ساده‌فهم را در اختیار علاقه‌مندان به این صنعت قرار می‌دهند و در تلاش‌اند برخی منابع معتبر خارجی را نیز ترجمه و منتشر کنند. آن‌ها هم‌چنین برند هورامان‌هانی را برای عرضۀ «عسل طبیعی و باکیفیت کوهستان‌های هورامان در کردستان» در نظر گرفته‌اند و می‌توانند عسل تولیدی همکاران خود را نیز در قالب این مجموعه و به صورت فروش اینترنتی عرضه کنند. علاوه بر فراهم کردن بسترهای آموزشی و برندینگ، استارتاپ هورامان‌هانی در تلاش است نسبت به توسعۀ خدمات خود از طریق راه‌اندازی ایستگاه تولید ملکۀ زنبور عسل، زنبورستان هوشمند و واحد بسته‌بندی اقدام کند.

با توجه به آن‌که موفقیت استارتاپ دانشجویی هورامان‌هانی در این زمینه، موجب فراهم آمدن بسترهای توسعۀ زنبورداری در مناطق کردنشین با تمرکز بر هورامان در کردستان می‌شود، پیشنهاد می‌شود نسبت به تأمین بخشی از سرمایه‌های مورد نیاز این استارتاپ اقدام شود.

پی‌نوشت 1: در صورت علاقه‌مندی، می‌توانید فایل پی‌دی‌اف چکیدۀ این طرح را از این‌جا دانلود کنید.

پی‌نوشت 2: این طرح در مرحلۀ اول رویداد کاک برکت، برگزیده شد.